ที่มาของ กาแฟ

ที่มาของ กาแฟ

ที่มาของ กาแฟ ในขณะนี้ เครื่องดื่มผสมคาเฟอีนหนึ่งที่ได้รับความนิยมมาตลอดก็คือ กาแฟ ซึ่งถือได้ว่า เป็นเครื่องดื่มสำคัญที่สร้างการเปลี่ยนแปลงต่อโลกได้ไม่แพ้เครื่องดื่มอีก ๒ อย่างดังที่กล่าวถึงแล้ว และก็สามารถสะท้อนให้มองเห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกด้วย เรื่องย่อ kingdom
 
งานประพันธ์ชิ้นนี้ก็เลยอยากเสนอ “กาแฟ” ในทางประวัติศาสตร์และก็ความเคลื่อนไหวการดื่มกาแฟโดยย้ำเปรียบการบริโภคในทวีปเอเชียกับยุโรปและก็อเมริกา ซึ่งจะเน้นย้ำดินแดนตะวันออกกลางเป็นหลัก ด้วยเหตุว่าการที่เป็นบ้านเกิดเมืองนอนรวมทั้งแหล่งผูกขาดการค้าขายกาแฟที่สำคัญก่อนที่จะมีการกระจัดกระจายแหล่งปลูกกาแฟไปยังอาณานิคมตะวันตกในภูมิภาคอื่น ที่จะชี้ให้เห็นถึงการกลับมาของกาแฟสู่ดินแดนบ้านเกิดเมืองนอนเริ่มแรกในรูปแบบใหม่ที่เปลี่ยนการบริโภคกาแฟในตะวันออกกลางไปเกือบจะอย่างสิ้นเชิง แต่ว่าเนื่องจากว่าขอบเขตของการเรียนย้ำส่วนที่เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของกาแฟแล้วก็ความก้าวหน้าการดื่มในภูมิภาคตะวันออกกลาง ก็เลยจะไม่กล่าวถึงปัญหาเกี่ยวกับการค้าขายกาแฟที่เกิดขึ้นในละตินอเมริกาและก็แอฟริกาเป็นหลักใหญ่ รวมทั้งข้อวิพากษ์วิจารณ์เกี่ยวกับธุรกิจค๊อฟฟี่ช็อปสตาร์บัคส์ (Starbucks) ด้วย  

 
เมล็ดกาแฟที่ไม่เหมือนกัน 

กาแฟเป็นพืชที่มีบ้านเกิดเมืองนอนรอบๆทวีปแอฟริกา ตอนต้นนั้นกาแฟเป็นพืชป่าจนกว่าได้ถูกเอามาปลูกเอาไว้ในดินแดนอาระเบีย ก่อนที่จะแพร่หลายไปยังภูมิภาคอื่นๆของโลก ดังเช่น ละตินอเมริกา ประเทศอินเดีย แล้วก็เอเซียอาคเนย์ฯลฯ สายพันธุ์กาแฟนั้นมีอยู่จำนวนมากนานาประการ แต่ว่าสายพันธุ์ที่มีการบริโภคสำคัญๆมีอยู่ ๒ สายพันธุ์ ดังเช่นว่า คอฟเฟ่ ติดอยู่เนโฟรา(Coffea Canephora) หรือที่รู้จักในชื่อ คอฟเฟ่ โรบัสตา (Coffea Robusta) สล็อต ซึ่งมีต้นกำเนิดรอบๆภาคกึ่งกลางและก็ตะวันตกของแอฟริกา กับคอฟเฟ่ อาราบิกา(Coffea Arabica) ซึ่งสายพันธุ์นี้มีต้นกำเนิดในเอธิโอเปียแล้วก็เยเมน 
 
ทั้งยัง ๒ สายพันธุ์นี้มีลักษณะไม่เหมือนกันนิดหน่อยเป็นสายพันธุ์อาราบิกาเป็นสายพันธุ์แรกที่มีการศึกษาและทำการค้นพบ มีช่วงเวลาเก็บเกี่ยวเร็วกว่าน้อย อยากน้ำน้อยกว่า รวมทั้งมีการปรับปรุงสายพันธุ์มากยิ่งกว่า เวลาเดียวกันอาราบิกาก็มีการดูแลยากกว่า อ่อนแออีกทั้งต่อศัตรูพืชรวมทั้งโรค และก็ยังได้ผลผลิตน้อยกว่าสายพันธุ์โรบัสตา ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่ศึกษาและทำการค้นพบโดยชาวตะวันตกในปลายศตวรรษที่ ๑๙ มีรสชาติขมกว่า แล้วก็ปลูกมากมายในหลายประเทศอีกทั้งในละตินอเมริกา ประเทศอินเดีย แล้วก็ประเทศแถบเอเซียอาคเนย์อย่างเวียดนามรวมทั้งไทย๑ กาแฟทั้งยัง ๒ สายพันธุ์นี้ได้เปลี่ยนเป็นกาแฟสายพันธุ์สำคัญที่ถูกใช้ทางด้านการค้าตั้งแต่แมื่อศตวรรษที่ ๑๕ โดยสายพันธุ์อาราบิกาจะเป็นสายพันธุ์แรกที่เข้าระบบการค้าขาย ตามมาด้วยสายพันธุ์โรบัสตาในศตวรรษที่ ๒๐ 

 
จากเมล็ดกาแฟสู่เครื่องดื่ม 

สำหรับการศึกษาและทำการค้นพบกาแฟทีแรกนั้น มีหลักฐานเป็นเพียงแต่ตำนานเรื่องเล่าอยู่มากมายก่ายกอง อาทิเช่น ตำนานแพะเต้น ซึ่งคือเรื่องของคนเลี้ยงแพะชาวเอธิโอเปียชื่อติดอยู่ลดี ในศตวรรษที่ ๙ ที่ศึกษาและทำการค้นพบกาแฟจากการได้รับประทานผลกาแฟภายหลังที่ได้มองเห็นแพะรู้สึกหุนหันพลันแล่นขึ้นจากการได้รับประทานผลดังที่กล่าวมาข้างต้น หรือจะคือเรื่องของผู้ชายชื่อโอมาร์ที่ถูกขับไล่ออกมาจากเมืองโมชา  SUPER SLOT ได้ศึกษาและทำการค้นพบและก็รับประทานกาแฟเป็นของกินจนกระทั่งสามารถรอดตายกลับมายังเมืองได้๒ฯลฯ ซึ่งหลักฐานตำนานจำนวนมากการันตีถึงถิ่นเกิดเริ่มแรกในเอธิโอเปียเป็นหลัก แม้ว่าจะมีการการันตีแบบนั้นแต่ว่าตอนนั้นต้นกาแฟส่วนใหญ่มักมิได้รับความพอใจอะไรก็แล้วแต่นักจนกว่าชาวอาหรับในเยเมนได้รับเอากาแฟพวกนั้นไปเผยแพร่ในดินแดนอาระเบีย 
 
เมื่อกาแฟได้ถูกนำไปเผยแพร่ในดินแดนอาระเบีย ดินแดนที่ดูเหมือนจะตอบรับกาแฟเป็นที่แรกเป็นเยเมน ในช่วงปลายศตวรรษที่ ๑๔ ถึงต้นศตวรรษที่ ๑๕ ก่อนที่จะกาแฟได้เปลี่ยนเป็นเครื่องดื่มในหมู่ประชาชน กาแฟจำนวนมากเป็นของกินทางศาสนาของกรุ๊ปผู้เชื่อถือนิกายซูฟี โดยการบดเม็ดกาแฟ เพื่อใช้กำจัดความง่วงซึมในระหว่างการดำเนินพิธีทางศาสนาในยามค่ำคืน รวมทั้งเพื่อใช้เป็นยาเสริมความรู้ความเข้าใจสำหรับเพื่อการเข้าถึงพระผู้เป็นเจ้า แม้ว่าจะมีคนนำทางนิกายคิดนำเม็ดกาแฟมาปรุงเป็นน้ำกาแฟ แต่ว่าชาวเยเมนก็ไม่ค่อยนิยมดื่มเยอะแค่ไหน ทั้งยังยังนิยมการกินด้วยแนวทางบดเม็ด หรือไม่ก็นำเปลือกผลกาแฟมาชงเป็นชา แล้วก็เอามาดื่มร่วมกับใบกาต (Khat)๓ 
 
ด้วยเหตุว่ากาแฟเป็นพืชป่าในดินแดนเอธิโอเปียที่ชาวอาหรับปรารถนาเยอะขึ้นเรื่อยๆ ทำให้เกิดอาการชาวอาหรับเยเมนนำกาแฟมาปลูกรอบๆแนวเขาทางภาคเหนือของเยเมน ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นการนำกาแฟมารองรับในสิ่งที่ต้องการของมนุษย์เพียงแค่นั้น พื้นที่ดังที่ได้กล่าวผ่านมาแล้วยังสมควรต่อการปลูกกาแฟอีกด้วย บาคาร่า กาแฟที่มีบ้านเกิดมาจากแอฟริกานี้ก็เลยมีชื่อเสียงว่า อาราบิกา เมื่อมันถูกนำเข้าสู่ยุโรปอันจะเอ๋ยถึงถัดไป การที่กาแฟได้ถูกเอามาปลูกเอาไว้ในเยเมนนี้ทำให้เมืองท่ามอคคา (Mocha) ซึ่งเดิมเป็นท่าเรือที่ขนส่งกาแฟไปทั่วอาระเบียและก็ส่งค้าในยุโรปวันหลัง แล้วก็ทำให้เยเมนสามารถผูกขาดวิธีขายกาแฟได้เป็นระยะเวลาที่ยาวนานถึง ๒ ศตวรรษครึ่ง ก่อนที่จะสูญเสียการมัดขาดให้แก่ชาติยุโรป 

ความนิยมของกาแฟ

 
โดยประมาณปี คริสต์ศักราช ๑๕๐๐ กาแฟได้แพร่ไปทั่วอีกทั้งแหลมอาระเบียไปพร้อมทั้งผู้เชื่อถือนิกายซูฟีทั้งยังในไคโร ดามัสกัส แล้วก็เมกกะ ซึ่งคนที่ดื่มกาแฟส่วนมากยังคงจำกัดขอบเขตอยู่แต่ว่าในกลุ่มผู้เชื่อถือนิกายนี้ที่ชอบรวมตัวกันดื่มรอบๆศาสนสถานหรือลานกว้างต่างๆเดี๋ยวนี้ รวมทั้งเป็นเครื่องดื่มทั่วๆไปในกลางคืนตอนเทศกาลรอมดอน Slot กาแฟได้ถูกนำไปเกี่ยวโยงกับท่านนะบีมะหะหมัด โดยอ้างถึงตำนานแหล่งกำเนิดของกาแฟ ซึ่งท่านนะบีได้รับเม็ดกาแฟจากเทวทูตกาเบียลมาเป็นเครื่องดื่มของอิสลามแทนที่เหล้าองุ่นที่เป็นสิ่งที่ห้ามทางศาสนาดังจะมองเห็นได้จากคำว่า กาแฟ ในภาษาอาหรับว่า Qahwah ที่เป็นคำใช้เรียกแทนคำว่า เหล้าองุ่น การที่กาแฟได้ถูกเอามาเกี่ยวพันกับอิสลาม ทำให้การดื่มกาแฟแพร่ระบาดไปพร้อมกันกับการเปิดเผยแผ่อิสลามในประเทศอินเดียและก็เอเซียอาคเนย์ยกตัวอย่างเช่นอินโดนีเซียก่อนจะมีการกระจัดกระจายกาแฟโดยชาวตะวันตก 
 
เมื่อถึง คริสต์ศักราช ๑๕๑๐ กาแฟก็ได้เปลี่ยนแปลงสถานะจากเครื่องดื่มทางศาสนาเป็นเครื่องดื่มด้านสังคมมากขึ้นเรื่อยๆ มีร้านขายกาแฟหรือ Coffee-house ในดินแดนตะวันออกกลางได้เกิดมากมาย แม้กระนั้นเนื่องด้วยมีการแย้งเกี่ยวกับผลพวงของกาแฟที่มีความผิดในสิ่งที่ไม่อนุญาตทางอิสลาม แล้วก็ถึงแม้ว่าจะไม่เป็นข้อกำหนดทางศาสนา แต่ว่าชนชั้นดูแลในเมืองใหญ่ๆก็มีความเห็นว่า ร้านขายกาแฟเป็นแหล่งสุมหัวของคำนินทา คำบอกเล่าเสียดสีทางด้านการเมือง รวมทั้งแหล่งการเดิมพัน ทำให้มีการปราบร้านขายกาแฟพวกนั้นจำนวนไม่ใช่น้อย กระทั่งเมื่อถึงตอนราวกึ่งกลางศตวรรษที่ ๑๖ ภายหลังความพากเพียรสั่งปิดร้านขายกาแฟล้มเหลวทำให้มีร้านขายกาแฟที่แรกเปิดขึ้นในเมืองดามัสกัส ตามมาด้วยร้านขายกาแฟตามเมืองใหญ่อีกหลายที่ อย่างเช่น เมกกะ อิสตันบูล และก็ไคโร ฯลฯ ร้านค้ากลุ่มนี้จะแปลงเป็นสิ่งสำคัญต่อการแพร่ระบาดการดื่มกาแฟในยุโรป 
 
การปรุงกาแฟระยะนี้ มีการคาดคะเนว่า ในศตวรรษที่ ๑๕ คนนำทางนิกายซูฟีในเมืองท่ามอคคาเป็นคนคิดค้นการคั่ว การบด แล้วก็การชงกาแฟ การชงกาแฟในเดี๋ยวนี้จะใส่กาแฟลงไปก่อนแล้วและก็ตามด้วยน้ำสุกเดือด เพื่อสร้างกลิ่นที่น่าสนใจของกาแฟรวมทั้งก่อนการผลิตน้ำสะอาดพอเพียง การต้มก็เลยเป็นขั้นตอนการหนึ่งที่จะสร้างความมั่นใจในความสะอาดของน้ำ แม้กระนั้นกาแฟที่ชงขึ้นนั้นยังไม่มีการกรองเอากากกาแฟออก ทำให้กาแฟมีลักษณะข้นและก็ขม ทั้งๆที่มีการปลูกอ้อยในดินแดนตะวันออกกลางแล้วก็ผลิตน้ำตาลที่รับมาจากประเทศอินเดียกว่าร้อยปีกลายการรู้จักกาแฟ สล็อต แม้กระนั้นก็ไม่มีการเติมน้ำตาลผสมลงในกาแฟ แล้วก็การเติมนมด้วย จากการมีคำกล่าวอ้างว่า เป็นต้นเหตุของโรคเรื้อนถ้าเอามาผสมกับกาแฟ แม้กระนั้นก็มีการเพิ่มเติมกระวานลงในกาแฟบ่อยมาก รวมทั้งมีการใส่ฝิ่นกับกัญชาลงไปแกว่งไกวในน้ำกาแฟด้วย  

 
ผงกาแฟที่เปลี่ยนการบริโภค 

ถึงแม้เทคโนโลยีต่างๆจะก่อให้การดื่มกาแฟมีความละเอียดลออเยอะขึ้นในสหรัฐแต่ว่าเทคโนโลยีสำคัญที่มีผลต่อความเคลื่อนไหวการดื่มกาแฟไปทั้งโลกหมายถึงการคิดค้นกาแฟสำเร็จรูป ซึ่งกาแฟนี้เป็นผลมาจากการดึงน้ำออกมาจากกาแฟที่ปรุงเสร็จแล้ว โดยการพ่นผ่านอากาศร้อนให้น้ำระเหยออกไปจนกระทั่งเหลือแค่ผงกาแฟ กาแฟจำพวกนี้ได้มีการสร้างสรรค์ขึ้นในปี คริสต์ศักราช ๑๙๐๑ โดยนักวิทยาศาสตร์คนญี่ปุ่นสถานที่สำหรับทำงานในรัฐชิคาโกชื่อ ซาโตริ ติดอยู่โต้ แม้กระนั้นคนที่ปรับปรุงและก็ทำให้กาแฟสำเร็จรูปเข้าระบบการค้าขายเป็นจอร์จ คอนสแตนต์ วอชิงตัน (George Constant Louis Washington) ในชื่อแบรนด์จอร์จ วอชิงตัน หรือ G. Washington CoffeeŽ คาสิโน  ซึ่งกาแฟของเขาปัจจุบันนี้เป็นผลิตภัณฑ์เพียงแต่แบรนด์เดียวที่เป็นกาแฟสำเร็จรูป แม้กระนั้นเหตุเพราะมีพูดว่ากาแฟสำเร็จรูปมีคุณภาพด้อยกว่า มีรสชาติห่วย และไม่มีอะไรแปลกใหม่นัก ทำให้กาแฟสำเร็จรูปในตอนแรกไม่ค่อยเป็นที่นิยม ก่อนจะมีผู้สร้างรายอื่นๆเริ่มผลิตกาแฟสำเร็จรูปมากขึ้นเรื่อยๆคราวหลังสงครามโลกครั้งที่ ๑ ภายหลังที่กาแฟสำเร็จรูปของเขาสามารถสร้างความชื่นชอบให้แก่ทหารในสนามรบ 
 
ถึงแม้กาแฟสำเร็จรูปของเขาจะได้รับสัมปทานขายเป็นเสบียงอาหารให้กับกองทัพสหรัฐในตอนสงครามโลกครั้งที่ ๑ แต่ว่าก็แพ้การมัดขาดสัมปทานในตอนสงครามโลกครั้งที่ ๒ โดยบริษัทที่จะเปลี่ยนเป็นผู้เผยแพร่กาแฟสำเร็จรูปไปทั้งโลกรวมทั้งสร้างการเปลี่ยนแปลงสำหรับในการดื่มกาแฟหมายถึงเนสเล่ (Nestle) ซึ่งจัดตั้งขึ้นในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ปี คริสต์ศักราช ๑๘๖๐ โดยชาวเยอรมันชื่อ เฮนรี เนสเล่ (Henri Nestle) ซึ่งเวลานี้เขาเป็นเภสัชกรอยู่ ในขั้นแรกๆบริษัทเนสเล่จะย้ำสินค้าเกี่ยวกับนมอย่างนมผง เนย แล้วก็ของกินเด็กแรกเกิด มีการขยายโรงงานไปตั้งในสหรัฐ อังกฤษ เยอรมนี และก็ประเทศสเปน จนกว่าจบสงครามโลกครั้งที่ ๑ เมื่อผู้ใช้ปรารถนาสินค้าเกี่ยวกับนมเพิ่มมากขึ้น บริษัทก็ได้ผันตัวไปผลิตนมแทน  PGSLOT รวมทั้งถัดมาก็ได้ทำธุรกิจการค้าผลิตช็อกโกแลต แต่ว่าผลพวงของวิกฤตเศรษฐกิจ ทำให้บริษัทเนสเล่มีการย้ายโรงงานผลิตไปยังประเทศด้อยพัฒนาโดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศในแถบละตินอเมริกาอย่างบราซิลที่เป็นแหล่งผลิตกาแฟรายใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งกำลังมีปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจในตอนปี คริสต์ศักราช๑๙๑๗–๒๓ จากหลายสาเหตุ ดังเช่น สภาวะหนาวเย็นร้ายแรงในบราซิล การจำกัดพื้นที่การขนสินค้า แล้วก็สิ่งที่มีความต้องการผลิตภัณฑ์การกสิกรรมอื่นๆแทนที่กาแฟในปี คริสต์ศักราช ๑๙๓๐ เนสเล่แก้ไขปัญหาราคากาแฟถดถอยของบราซิล โดยผู้ที่มีความเชี่ยวชาญด้านกาแฟของบริษัท แมกซ์ มอร์เกนธาเลอร์ (Max Morgenthaler) กับผู้ที่มาร่วมงานของเขาได้ใช้เวลา ๗ ปี สร้างสรรค์สินค้ากาแฟที่รู้จักไปทั้งโลกหมายถึงเนสคาเฟ่ (Nescafe) หรือเนสกาแฟตามคำที่พูดบ่อยจนติดปากของชาวไทย 
 
แต่ว่าเนสกาแฟบางครั้งก็อาจจะมีชื่อเสียงช้ากว่านี้ถ้าเกิดว่าไม่มีสงครามโลกครั้งที่ ๒ เกิดขึ้น ซึ่งกาแฟสำเร็จรูปแบรนด์นี้กับอีกหลายแบรนด์ได้แพร่ขยายไปยังภูมิภาคต่างๆทั้งโลกผ่านการรบของทหารสหรัฐอเมริกา ในขณะที่กาแฟคั่วสดกำลังพบเจอปัญหาใหญ่สำคัญ เหตุเพราะแนวนโยบายการตรึงราคาผลิตภัณฑ์ของหน่วยงานจัดแจงบริหารราคาผลิตภัณฑ์(Office of Price Administration หรือOPA) ทำให้ราคากาแฟคั่วสดราคาแพงถูกกว่าราคาที่จะต้องเป็นจริง Joker gaming ช่วงเวลาที่อัตราค่ายังชีพของคนงานในประเทศแถบละตินอเมริกาเพิ่มสูงมากขึ้น ทำให้เกษตรกรไร่กาแฟไม่สามารถที่จะจ่ายค่าแรงให้กับคนงานได้ การจัดการก็เลยหยุดชะงักลงจากการขาดแคลุกลี้ลุกลนแรงงาน นอกนั้นเกษตรกรบางประเทศในอเมริกากึ่งกลางยังสะสมเม็ดกาแฟไว้คอยขายในราคาที่ดียิ่งกว่าราคาที่ถูกควบคุมนี้ หรือเลือกที่จะขายเม็ดกาแฟคุณภาพแย่ไปก่อน 

สิ่งพวกนี้ทำให้ผลิตผลกาแฟที่มีคุณภาพดังที่ผู้ซื้อปรารถนามีจำนวนลดน้อยลงเป็นอย่างมาก เมื่อ OPA ยกเลิกมาตรการคุมราคาผลิตภัณฑ์ในปี คริสต์ศักราช ๑๙๔๖ กาแฟคั่วสดที่มีคุณภาพก็เลยราคาแพงสูงมากขึ้นอย่างยิ่งอย่างกาแฟจากท่าเรือซานโตสในบราซิลราคาแพงมากถึง ๒๕ เซ็นต์ต่อปอนด์  บาคาร่า แล้วก็ราคากาแฟจะแพงสูงมากขึ้นอีกเรื่อยตามอัตราเงินเฟ้อข้างหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ทั้งยังในตอนปี คริสต์ศักราช ๑๙๔๖–๕๐ กาแฟจากละตินอเมริกาก็มีการขาดขึ้นจากการที่พื้นดินปลูกกาแฟขาดความอุดมสมบูรณ์และก็ศัตรูพืชนอกเหนือจากราคาที่สูงขึ้นเรื่อยถึง ๘๐ เซ็นต์ต่อปอนด์ ในปี คริสต์ศักราช ๑๙๕๐ แล้ว กาแฟคั่วสดจะต้องพบเจอการแข่งขันชิงชัยจากเครื่องดื่มจำพวกใหม่ที่ดังขึ้นในตอนสงครามโลกครั้งที่ ๒หมายถึงน้ำอัดลมแบรนด์วัวติดอยู่–วัวลาและก็เป๊ปซี่ ซึ่งได้แพร่ขยายไปทั่วทั้งโลกไปพร้อมทั้งทหารสหรัฐอีกทั้งในตอนสงครามโลกครั้งที่ ๒ และก็ตอนสงครามเย็น 

อัพเดทล่าสุด : 1 กรกฎาคม 2021 (ข้อมูลล่าสุดปี 2021)